Planten kunnen niet zonder water. Zo ook de planten in de SemperGreenwall. Dit groene gevelsysteem is standaard voorzien van een irrigatiesysteem, het Plant Care System. Dit bewateringssysteem zorgt ervoor, dat de plantenwand altijd van de juiste hoeveelheid water en voeding wordt voorzien. Naast het gebruik van leidingwater, is het ook mogelijk om regenwater op te vangen en dit te gebruiken voor het bewateren van de verticale tuin. In dit artikel vertelt Max de Vos, product developer bij Sempergreen, hoe het hergebruik van regenwater voor een SemperGreenwall in zijn werk gaat en – misschien wel veel belangrijker – welke voordelen het heeft!
Klimaatverandering vraagt om besparing op drinkwater
Door klimaatverandering neemt de gemiddelde maximumtemperatuur in de zomer toe. Dit heeft gevolgen voor het drinkwatergebruik in Nederland; op warme dagen stijgt het drinkwatergebruik van 130 naar 150 liter per persoon. Dit kan op lange termijn gevolgen hebben voor onze drinkwatervoorziening. Daarom roepen drinkwaterbedrijven en de Nederlandse overheid nu op, om het waterverbruik vòòr 2035 met 20% te verlagen. Zo kan de drinkwatervoorziening voor de komende decennia gewaarborgd worden. Het is dus belangrijk om na te denken over waterbesparende maatregelen, ook bij de installatie van een SemperGreenwall. Gelukkig zijn daar oplossingen voor!
Photo by Wesley Tingey on Unsplash
Water besparen door hergebruik regenwater voor SemperGreenwall
Om het waterverbruik van een SemperGreenwall zo laag mogelijk te houden, zonder dat de gezondheid van de planten in het geding komt, heeft Sempergreen in samenwerking met HB Watertechnologie een speciale oplossing ontwikkeld voor het hergebruik van regenwater voor de irrigatie van de SemperGreenwall. Max de Vos, product developer bij Sempergreen vertelt: “Vanuit de waterproblematiek is het hergebruik van regenwater een duurzame manier om waterreserves aan te leggen en deze in tijden van droogte aan te spreken, in plaats van leidingwater te gebruiken.”
Investeren in regenwater loont
Het toepassen van regenwater voor irrigatiedoeleinden is niet alleen goed voor het milieu en het drinkwaterpeil; het is ook nog eens financieel aantrekkelijk. Regenwater is gratis en bovendien ruim voorradig. Ook voor de levensduur van apparatuur is regenwater gunstig, omdat regenwater in tegenstelling tot leidingwater geen kalk bevat. Dankzij het zachtere water, gaan leidingen en kranen langer mee. Bovendien kan een investering in een SemperGreenwall met regenwaterinstallatie in aanmerking komen voor belastingvoordeel uit de MIA/Vamil-regeling, aangezien het bijdraagt aan de vermindering van het gebruik van grond-, oppervlakte- of leidingwater opslaan en benutten van regenwater.
“Kiezen voor het hergebruik van hemelwater voor de irrigatie van een SemperGreenwall is een uitermate verantwoorde en duurzame keuze."
Is regenwater geschikt voor de irrigatie van een groene gevel?
Het antwoord van De Vos is stellig: “Jazeker! Sterker nog, planten floreren beter bij het gebruik van regenwater voor de bewatering van een SemperGreenwall. Dit heeft te maken met de pH-waarde, de scheikundige term voor de zuurgraad van water. Leidingwater heeft een gemiddelde pH-waarde van 7,5, terwijl regenwater zuurder is met een pH-waarde van 5 à 6. Planten zijn van nature gewend aan regenwater, de optimale pH-waarde voor een plant ligt zo rond de 5. Hoewel planten ook goed kunnen functioneren met leidingwater, is het proces van voedingsopname bij gebruik van regenwater eenvoudiger voor de plant. Door gebruik te maken van opgevangen regenwater voor de irrigatie, krijg je nog gezondere en sterkere planten in je verticale tuin.”
Hoe werkt het hergebruik van regenwater bij een SemperGreenwall?
De Vos legt uit: “Een standaard SemperGreenwall maakt gebruik van een irrigatiesysteem met een voedingstank en een breektank, welke is aangesloten aan het drinkwaternet. Een breektank is wettelijk verplicht en beschermt het openbaar drinkwaternet tegen mogelijke terugstroom van verontreinigd water. Als er gekozen wordt voor het hergebruik van regenwater, komt er een extra toevoer bij vanuit een aanvullende regenwateropslagtank. Het systeem wordt zodanig ingeregeld, dat eerst het regenwater uit de opvangtank wordt gebruikt en dat op het moment dat de tank leeg is, wordt overgeschakeld op leidingwater. Dat is een continu onderling spel tussen de twee aanvoeren.” In het schema hiernaast wordt dit proces toegelicht.
Welke voorzieningen zijn er nodig voor het hergebruik van regenwater?
“De belangrijkste extra voorziening, is een waterberging, die het regenwater kan bufferen voor later gebruik. Deze waterberging wordt door de klant aangelegd en is vaak ondergronds weggewerkt. Daarnaast moet er een stroomvoorziening en een sensorkabel zijn voor de niveauregeling. Hiermee kan een laag waterniveau in de regenwatertank geconstateerd worden, zodat er tijdig overgeschakeld wordt naar aanvoer van leidingwater.
Daarnaast moet er een persleiding zijn, die het water telkens naar de irrigatie-unit pompt. Daartussen zit nog een filter. Soms kiest men ervoor om ook een extra filter voor de tank te plaatsen, om te voorkomen dat er vuil in de watertank komt. Kort gezegd, is de extra wateropvang een soort extra breektank, maar dan veel groter, met een pomp en sensoren erin, die zorgen voor de waarborging van het waterniveau”, aldus De Vos.
Hoe groot is de watertank voor het hergebruik van regenwater?
De Vos legt uit: “Dit hangt voornamelijk af van de waterbergingseis in de Hemelwaterverordening of Waterparagraaf van de lokale overheid. De waterbergingseis wordt vanuit de gemeente, provincie of waterschap vastgesteld. Afhankelijk van hoeveel kuub waterberging er binnen de Hemelwaterverordening of Waterparagraaf verplicht is, zal de afmeting van de watertank hierop afgestemd worden.”
Regenwater opvangen op (groen-)dak ook mogelijk voor irrigatie plantenwand
In plaats van een ondergrondse waterberging, behoort het bergen van regenwater op het dak van een gebouw ook tot de mogelijkheden om een groene gevel te irrigeren. De Vos: “Waterberging op het dak van een pand kan in de vorm van een Detentie- of Retentiedak. Dit is een variant op het groendak, waarbij regenwater op het vaak onbenutte dakoppervlak wordt opgeslagen. Vervolgens wordt het water afgevoerd en opgeslagen in een waterbergingstank. Middels inpandig leidingwerk wordt het hemelwater van het dak en soms vanaf het gehele terrein centraal verzameld in de bergingstank. De tank is voorzien van een overstort, in het geval van overtollig water door extreme regenval. ”
“Een variatie hierop, is dat het verzamelde regenwater op het dak wordt afgevoerd naar de irrigatie via een kleine tussenbuffer, die slim aangestuurd wordt en continue net voldoende regenwater van het dak naar beneden laat komen. Je hebt dan geen ondergrondse tank nodig, maar voert het regenwater rechtstreeks aan vanaf het dak. Een mooi voorbeeld hiervan is het nieuwbouwpand van Waterschap Roermond (zie verderop in de tekst).”
Optimale besparing door gebruik grijs water
“Een laatste optie is, om aanvullend op de uitbreidingsmodule voor hemelwater een extra techniek toe te voegen om ‘grijs’ afvalwater te hergebruiken. Grijs water is een verzamelnaam voor licht verontreinigd afvalwater met bijvoorbeeld zeepresten, dat afkomstig is van interne waterstromen in het gebouw. Om dat water bruikbaar te maken dient het te worden gezuiverd middels een zandfilter in combinatie met een UVC-unit. Die laatste zorgt voor de afdoding van bacteriën en virussen. Wanneer het water sterk vervuild is, is het aan te raden om ook een ‘’Omgekeerde Osmose’’ installatie te plaatsen. Dan wordt het water volledig geneutraliseerd tot bruikbaar water. Het resultaat is op en top duurzaam. Op deze wijze wordt een circulair watersysteem gecreëerd, waarbij het ultieme watergebruik gerealiseerd wordt!” zegt De Vos.
Zijn er ook nadelen aan het hergebruik van hemelwater?
De Vos: “Door het hergebruik van hemelwater, bestaat de kans dat er wat vuil meekomt vanaf het dak. Daarom is het filteren van het regenwater altijd belangrijk, plus het regelmatig controleren van de filters. De filters zijn zelfreinigend, waardoor verstoppingen gelukkig weinig voorkomen. Toch is het verstandig om regelmatig onderhoud en controles uit te voeren. Dit kan de klant zelf uitvoeren, of er kan een onderhoudscontract afgesloten bij Sempergreen. Dan wordt alle zorg uit handen genomen.”
Benieuwd hoe een SemperGreenwall met hergebruik van regenwater eruitziet?
Sempergreen heeft al diverse projecten gerealiseerd, waarbij de SemperGreenwall is voorzien van een irrigatiesysteem, die gebruikt maakt van opgevangen regenwater. Ter inspiratie lichten we hieronder enkele voorbeelden uit:
Greenhouse – Berchem (Antwerpen), België
Het stadsbestuur van Antwerpen stelt alles in het werk om de stad duurzaam, leefbaar en groen te maken. Dit doen ze onder andere met een speciale Klimaatpremie, waarbij de aanleg van groen en hergebruik van regenwater wordt gesubsidieerd. Een perfect voorbeeld hiervan is het kantoorpand Greenhouse Antwerp (het voormalige Sky Building). Sempergreen realiseerde hier in opdracht van Ambius BeLux een prachtige gevelbeplanting, bestaande uit maar liefst 50.000 planten. De beplanting van de verticale tuin, ontworpen door CONIX RDBM Architects, omvat een verscheidenheid aan inheemse planten. De SemperGreenwall maakt gebruik van hemelwater dat op het dak van het kantoorgebouw wordt opgevangen en hergebruikt het voor irrigatie. Het regenwater wordt naar een waterput met een opvangcapaciteit van 20.000 liter geleid. De grootte van deze waterput is bepaald aan de hand van het neerslagmodel van Antwerpen. De waterput beschikt over een pomp met sensoren. De computergestuurde pomp maakt het mogelijk om de planten van water te voorzien. Hierdoor krijgen de planten precies wat ze nodig hebben zonder gebruik te maken van leidingwater.
Lab4You – Amsterdam
Lab4You is een nieuw appartementencomplex in Amsterdam Sloterdijk, gebouwd door Vink Bouw, waarbij volledig vanuit de wensen van de toekomstige bewoners is gebouwd. Het resultaat, naar ontwerp van Engel Architecten, is een uitgesproken gebouw met een stoere uitstraling, dat voldoet aan de hoogste eisen van duurzaamheid en comfortabel wonen. Alle bewoners hebben een eigen balkon of terras, dat voorzien is van een SemperGreenwall. Alle groene plantenwanden zijn aangesloten op het centrale irrigatiesysteem, waarbij gebruik gemaakt wordt van water van de hemelwaterafvoeren van het gehele complex. Een warmte- en koudeopslag, vloerverwarming- en koeling, hoogwaardige isolatie, triple glas en zonnepanelen op het dak complementeren de hoge duurzaamheidsambities van het appartementencomplex.
Abri tramhalte - Amsterdam
Ook Amsterdam neemt maatregelen om zich te wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Zo zijn een aantal tramhaltes in de drukke en versteende stad voorzien van een groendak. Op het Weteringcircuit, halte Vijzelgracht is het groendak gecombineerd met een plantenwand aan de abri. Op het groendak wordt hemelwater opgevangen en vervolgens in een ondergrondse pompkelder opgeslagen. Met dit water wordt de SemperGreenwall aan de abri geïrrigeerd. Dit innovatieve systeem resulteerde in de allereerste Rainproof tramhalte van Nederland, een prachtig voorbeeld van opvang en hergebruik van regenwater en gelijktijdig het vergroenen van de stad. De vergroende abri’s zijn in samenwerking met Gemeente Amsterdam, JCDecaux en het platform Amsterdam Rainproof tot stand gekomen. Het platform heeft als doel om Amsterdam bestand te maken tegen de wateroverlast die ontstaat door steeds vaker voorkomende piekbuien.
Kantoor Waterschap Limburg – Roermond
Het Waterschap Limburg weet als geen ander wat de gevolgen van extreme weersomstandigheden zoals piekregens kunnen zijn. Toen hun kantoor in Roermond toe was aan een renovatie, wilden zij dan ook een inspirerend voorbeeld neerzetten voor anderen. Het kantoorpand werd volledig duurzaam getransformeerd door MVD architecture en onder andere voorzien van een Outdoor SemperGreenwall. Om water te besparen en te hergebruiken maakt het ingenieuze Plant Care System gebruik van het regenwater van de hemelwaterafvoer van het dak voor de irrigatie van het groene gevelsysteem. De hemelwaterafvoeren zijn ontkoppeld van het riool: regenwater wordt opgeslagen op het Retentiedak en via een zichtbare waterval doorgeleid naar wadi’s. De opslag voor irrigatie van de groene gevels vindt of plaats in ondergrondse tanks of in bovengrondse verticale tanks die zelf weer van beplanting zijn voorzien. Infiltratie van het resterende water vindt plaats via wadi’s of via andere infiltratietechnieken. Daarnaast zijn er vele andere waterrobuuste oplossingen op het pand en in de omgeving toegepast. Met de renovatie van hun pand zetten Waterschap en Waterschapsbedrijf Limburg een goede stap in de richting van energie- en waterneutraliteit
Meer weten over het hergebruik van regenwater voor de irrigatie van een SemperGreenwall?
Geïnspireerd geraakt door de duurzame voorbeelden van groene gevels met hergebruik van regenwater voor de bewatering? Benieuwd naar de mogelijkheden voor uw project? Neem geheel vrijblijvend contact op met een van onze gevelexperts. Ze helpen u graag verder!
